Staphorst verwelkomt kunstwerk Stille Strijd
Op maandag 18 november verwelkomt de gemeente Staphorst het kunstwerk Stille Strijd. Stille Strijd is een kunstproject van kunstenaar SAZZA van het Power of Art House om het taboe op zelfdoding te doorbreken, om bewustwording over mentale gezondheid te bevorderen en gesprekken hierover te stimuleren.
Het kunstwerk is tijdelijk, tot en met 1 december, te zien op het Marktplein in Staphorst. Je bent welkom om het beeld op het Marktplein te bezoeken.
In gemeente Staphorst zijn er meerdere organisaties, zoals de Bibliotheek Staphorst, GGD IJsselland, Saam Welzijn, Stichting Schuilplaats, Stichting Welzijn Staphorst, Diaconaal platform van de gezamenlijke kerken en gemeente Staphorst, die samenwerken om (gedachten aan) zelfdoding uit de taboesfeer te halen en bespreekbaar te maken.
Help je mee het gesprek te openen over de mentale strijd die jongeren voeren? In de twee weken dat het beeld op het Marktplein staat zijn er verschillende activiteiten georganiseerd.
Ga je mee de Stille Strijd aan?
Maandag 18 november:
bijeenkomst bij het beeld op het Marktplein
Om 16.00 uur was iedereen welkom op het Marktplein bij het beeld. Wethouder Jan Carlo Bos deed een openingswoord, daarna vertelde Christina Hennipman, beleidsadviseur bij Eleos over haar onderzoek naar naasten van suïcidale personen. Eleos is een christelijke organisatie voor geestelijke gezondheidszorg. Zij bieden een breed scala aan behandelingen en ondersteuning, variërend van ambulante begeleiding tot intensieve klinische zorg. Haar toespraak lees je hier. Na Christina Hennipman werd er een ervaringsverhaal gedeeld. Daarna was er ruimte om met elkaar, maar ook met organisaties en hulpverleners, het gesprek aan te gaan.
Donderdag 21 november:
wandeling langs het beeld (4 km.)
Ruim 30 mensen wandelden samen langs het kunstwerk. Bij het beeld was het mogelijk een kaarsje aan te steken en om stil te staan bij de innerlijke strijd die veel (depressieve) jongeren voeren. Met elkaar ging men het gesprek aan over de Stille Strijd.
Maandag 25 november:
bijeenkomst van 113 Zelfmoordpreventie
Voor iedereen vanaf 25 jaar uit de omgeving van jongvolwassenen en die met jongvolwassenen in contact staan is er een bijeenkomst om 15.45 uur in het gemeentehuis over hoe de omgeving het gesprek aan kan gaan over mentale gezondheid en zelfdoding. Wil je hier bij aanwezig zijn? Aanmelden kan via l.snoeren@ggdijsselland.nl.
Woensdag 27 november:
in gesprek op de weekmarkt in Staphorst
Hulpverleners van Stichting de Kern en Stichting Schuilplaats staan 's ochtends op de weekmarkt. Met hen kun je in gesprek.
Gehele periode:
aandacht in de klas
Deze weken schenkt ook de Pieter Zandt Scholengemeenschap in de klassen 1 tot en met 3 aandacht aan het thema mentale gezondheid.
Foto's wandeling 21 november:
Praten helpt
In Nederland is zelfdoding doodsoorzaak nummer één bij jongeren onder 30 jaar. Door het gesprek aan te gaan en het taboe rond mentale gezondheid te doorbreken, kunnen levens worden gered.
Denk je aan zelfdoding of maak je je zorgen om iemand? Praten over zelfdoding helpt en kan anoniem via de chat op www.113.nl of telefonisch op 0800-0113.
Hulpverleners binnen de gemeente Staphorst
Stichting de Kern:
Elvira Hertog
telefoonnummer 038 - 45 69 700
of 06 - 13 01 52 10
Stichting Schuilplaats:
Henrieke Schouten
telefoonnummer 06 - 86 85 45 83
Saam Welzijn Staphorst:
Gerlinde Kuiper-Klomp
telefoonnummer 06 - 27 13 84 86
"Ze wist niet waar ze het zoeken moest"
Het is nu ruim vijf jaar geleden dat Jenneke van den Berg haar dochter Harjanne (29) verloor. Harjanne stapte uit het leven. Aan de keukentafel vertelt Jenneke openhartig over een moeilijke tijd. Een verhaal over pijn, verdriet, onmacht, dichte deuren en een nasleep. “Ik zag iemand die heel erg met zichzelf in de knoop zat, die niet wist waar ze het zoeken moest.”
Ze weet het nog goed. De dag. Het tijdstip. Het telefoontje. De rit naar het huis van haar dochter en schoonzoon. Na een mislukte zelfmoordpoging op zondag en een korte ziekenhuisopname komt op dinsdag het bericht: Harjanne is uit het leven gestapt. “Het ging al jaren niet goed met haar”, vertelt Jenneke. “Ze had dips en depressieve gedachtes. Het kwam, en het ging. Gaandeweg werd het alleen maar meer. Ze werd steeds depressiever. Ik heb het scenario in mijn hoofd gehad dat dit kon gebeuren. Ze had eerder pogingen gedaan. Ze kon op een gegeven moment geen hulp meer accepteren. Dat kwam niet meer binnen. Ze had al lang afscheid genomen. Vanaf de allereerste schreeuw om hulp lag de telefoon altijd naast mijn bed. Bij elk appje, middenin de nacht, ging ik kijken. Daar kom ik ook niet uit. Nog steeds niet. Ik blijf alert.”
Laag zelfbeeld
De creatieve Harjanne is getrouwd en heeft twee kinderen. Op het oog een gelukkig beeld. Maar er is veel verdriet en ze heeft een negatief zelfbeeld. Harjanne heeft het op school al moeilijk, omdat ze wordt gepest. Ze heeft ook vaak problemen met haar rug. Daar heeft ze veel pijn van. Ze heeft moeite met haar studie. In haar werkende leven heeft ze het geluk ook niet altijd aan haar zijde. Een van haar kinderen heeft intensieve zorg nodig. In haar directe omgeving overlijden mensen, heel kort na elkaar. Op zorggebied loopt ze tegen dichte deuren aan. Er is regelmatig sprake van miscommunicatie. Zorg komt moeizaam op gang, of er moet zelf keihard aan worden getrokken, wachtlijsten staan soms wel maanden vol. Opnames die niet doorgaan. En dat terwijl er acuut zorg nodig is.
Moeder Jenneke ziet het al die jaren met lede ogen aan. Ze doet wat ze kan, maar staat aan de zijlijn. “Het is heel ongrijpbaar. Als iemand achttien is heb je als moeder helemaal niks meer te vertellen. Je bent afhankelijk van behandelaren die vertellen dat het fijn is dat je erbij bent. Maar dan moet je dochter ook akkoord geven. Ik zie mezelf nog zo staan. Heel boos! Zo idioot hoe het ging. ‘Ze kan het nu niet, jullie moeten ingrijpen!’. Dat is niet gebeurd en dat frustreert heel erg. Soms denk ik wel eens dat er zulke simpele oplossingen geboden konden worden. Kijk naar wat er nodig is. We moesten overal enorm aan trekken. Het was een heel moeizaam traject. We liepen telkens vast. Er is heel veel mogelijk in Nederland, maar het vinden van de goede lijntjes…”
Het is constant zoeken naar de juiste route. Jenneke: “Blijkt de ene weg dood te lopen, dan is er niemand die je kan helpen bij het zoeken naar een andere. Niemand neemt je bij de hand. Waar ik voor pleit? Een regievoerder. Iemand die tussen de partijen in staat. Die je begeleidt voor een bepaalde periode. Iemand die als een spin in het web is.”
Erover praten
Inmiddels kan Jenneke goed over de hele situatie praten. Erover praten is erg belangrijk, benadrukt ze. Natuurlijk zijn daar de tranen, maar het gesprek gaat ze aan en ze deelt haar pijn en emoties. Dat was anders toen Harjanne nog leefde. “Je kunt er ook niet echt met iemand over praten, omdat zulke gesprekken heel erg raken aan haar privacy. We kwamen bij instanties vaak die dichte deur tegen”, blikt ze terug. “Het duurde zo eindeloos lang. Je ziet iemand wegzakken. Dan ben je machteloos. Het is belangrijk dat je er met iemand over praat. Maar met wie dan? Die privacy maakte het voor mij heel lastig. Ik kan wel mijn verhaal vertellen, maar ondertussen vertel ik ook háár verhaal. En dat van haar gezin.”
Geloof biedt houvast
Na het overlijden van Harjanne heeft Jenneke juist heel veel gepraat. En dat doet ze nog. “Toen kon het, want ze was er niet meer. En dan komen mensen naar je toe, ze weten wat er gebeurd is. Dat is fijn, soms ook niet.” De directe omgeving, buren, een huisarts of praktijkondersteuner vormen eerste stappen om een situatie kenbaar te maken, of om het gesprek aan te gaan. “En de dominee”, weet Jenneke. “Daar heb ik ook contact mee gehad. Ik wilde echt hulp voor haar.” In die moeilijke jaren – en nog steeds, waarin houvast vinden enorm moeilijk was, vond ze die in het geloof. Ze voerde goede gesprekken met de dominee. “En we hebben gebeden. Soms kun je zelf niet bidden, omdat je hoofd zo vol zit. De gedachte dat iemand anders dat dan doet is zo beschermend.”
Denk je aan zelfdoding? 113 is er voor je. Je kunt met geheel anoniem bellen of chatten. Bel gratis 0800-0113 of ga naar www.113.nl
“Je hoeft het niet alleen op te lossen”
Jack de Goede is beleidsmedewerker welzijn en gezondheid bij gemeente Staphorst. Hij nam deel aan de werkgroep suïcidepreventie vanuit de gemeente. Samen met onder andere medewerkers van Stichting Welzijn Staphorst, SAAM, de bibliotheek, GGD IJsselland, Stichting Schuilplaats en het Diaconaal platform van de gezamenlijke kerken zet hij zich in om het taboe te doorbreken en het bespreekbaar te maken.
Er was een periode in zijn leven waarin het niet goed met hem ging. Hij had zelf hulp nodig. “Ik heb regelmatig aangegeven dat ik het niet meer zag zitten en hulp nodig had. Bij de professionele organisaties belandde ik op de wachtlijst en vervolgens op de spoedwachtlijst, maar dat duurde maanden”, blikt hij terug.
“Voorkomen is beter dan genezen”
En dat was voor Jack te lang. “Na mijn suïcidepoging kreeg ik wél direct alle hulp. Dit pleit er voor om toch meer in te zetten op signalering en begeleiding aan de voorkant in plaats van dure hulpverlening aan de achterkant. Preventie of voorkomen is beter dan genezen.”
Voor Jack brak een periode aan waarin hij met zichzelf aan de slag ging. “Mijn suïcidepoging had voorkomen kunnen worden als ik eerder de tools had gehad hoe hiermee om te gaan.” Hij hanteert dagelijks nog het 5-G model; een Gebeurtenis leidt tot Gedachten, dat weer tot Gevoelens en vervolgens tot Gedrag. En het gedrag heeft weer Gevolgen. Jack: “Van belang is om gedachten bij de onvoorspelbare gebeurtenissen zo te sturen dat ze tot beheersbare gevoelens leiden.” Op de vraag of het zijn missie is om het taboe rondom suïcide te doorbreken, antwoordt hij: “Ja, absoluut. Het is nodig om erover te praten.”
“Ach, het gaat wel weer over”
“Bij een hartstilstand leer je wel hoe te handelen, het is tegenwoordig heel gebruikelijk om een reanimatiecursus te volgen. Eigenlijk zou iedereen een training suïcidepreventie moeten volgen. Hoe ga je het gesprek aan? Hoe herken je signalen? Weet hoe je de ander kunt helpen? Ook een luisterend oor bieden kan soms al helpend zijn. Ikzelf heb weinig gehad aan mijn omgeving. Zij konden er niet mee omgaan en wisten niet hoe te handelen. Uitspraken als: ach, het gaat wel weer over, zijn het ergste”, vertelt Jack. “Ook al sprak ik vaak over hoe ellendig ik mij voelde, toch had ik het gevoel dat ik er alleen voor stond.”
“Praat over je gedachten en gevoelens”
Het vroegtijdig bespreekbaar maken van wat er in iemand omgaat is van groot belang. “Omzien naar elkaar. Praat over je gedachten en gevoelens. Je hoeft het niet alleen op te lossen. Als iemand er niet zelf over begint, vraag dan hoe het gaat. Het is belangrijk om zowel personen met een depressie of suïcidale gedachten als mensen uit de directe omgeving toe te rusten om met elkaar in gesprek te gaan en samen naar oplossingen te zoeken”. Voor Jack kwam er zo’n moment toen hij bij de zoveelste hulpverlener kwam. “Een behandelaar die er écht voor mij was, écht naar mij luisterde.”
Het streven van Jack is dat professionele organisaties de wachtlijstproblematiek intern en extern bespreekbaar maken. “Organiseer de zorghulpverlening anders, zodat je met minder of hetzelfde geld meer personen kunt helpen. Inzetten op preventie en vroegsignalering helpt.”